Cài đặt Ubuntu 17.10/16.10 song song với Windows 10 UEFI/GPT

Sơ lược về hệ điều hành Ubuntu

Có thể bạn đã biết, Ubuntu là một hệ điều hành mã nguồn mở miễn phí, là một trong những distro (bản phân phối) Linux thông dụng hiện nay. Vì tính mã nguồn mở nên bạn có thể thoải mái sử dụng cũng như phát triển Ubuntu mà không cần lo ngại về vấn đề bản quyền.

Hiện nay Ubuntu đã phát triển nhiều phiên bản khác nhau: Ubuntu Desktop, Ubuntu Server, Ubuntu Cloud, Ubuntu Flavours, Ubuntu Core.

Trong đó, Ubuntu Desktop là phiên bản dành cho máy tính bàn, laptop thông dụng phù hợp cho nhiều đối tượng từ dân chuyên nghiệp hoặc người dùng bình thường vẫn có thể sử dụng. Nó đáp ứng cơ bản các nhu cầu của người dùng từ học tập, làm việc cũng như giải trí. Bạn có thể tải và cài đặt Ubuntu Desktop song song (dual boot) Windows hoặc thay thế hẳn Windows nếu muốn.

Có thể bạn biết rồi: Các phiên bản Ubuntu Desktop có chữ LTS là viết tắt của Long-Term Support, có nghĩa là phiên bản hỗ trợ lâu dài, được cập nhật bảo mật và bảo trì miễn phí đến 5 năm.

Trong bài hướng dẫn này mình sẽ thực hiện cài đặt Ubuntu Desktop 17.10 song song với Windows 10 trên chuẩn UEFI và ổ cứng GPT. Các phiên bản khác như Ubuntu Desktop 17.04, 16.10, 16.04, 15.10, 15.04, 14.10, 13.10, 13.04 hay Ubuntu Desktop 12.10 bạn cũng có thể cài đặt tương tự nhé.

Cấu hình máy tính để cài Ubuntu Desktop:

Đặc điểm chung của các hệ điều hành nhân Linux là yêu cầu cấu hình phần cứng thấp, do đó Ubuntu Desktop cũng không ngoại lệ, đây là cấu hình đề nghị để hệ thống chạy tốt nhất trên trang chủ Ubuntu:

• Bộ vi xử lý lõi kép 2GHz hoặc hơn
• 2GB bộ nhớ RAM
• 25GB dung lượng ổ cứng trống
• VGA có độ phân giải màn hình 1024x768.

Nếu bạn cài đặt các phiên bản Ubuntu thấp hơn thì cấu hình yêu cầu có thể thấp hơn.

Lưu ý trước khi cài: Do cài đặt Ubuntu song song với Windows 10 UEFI/GPT nên máy tính của bạn phải đang dùng Windows 10 chuẩn UEFI và ổ cứng chuẩn GPT. Bạn có thể kiểm tra theo bài viết này.

Yêu cầu chuẩn bị:

1 USB dung lượng 4GB trở lên (nhớ sao lưu dữ liệu nhé vì sẽ format USB)

Vòng vo hơi nhiều :D bây giờ mình bắt đầu vào phần chính.

Hướng dẫn cài đặt Ubuntu Desktop (17.10) song song Windows 10 UEFI/GPT chi tiết bằng hình ảnh

1. Trước tiên bạn cần truy cập vào trang chủ Ubuntu để tải về phiên bản mới nhất, ở đây mình tải bản Ubuntu Desktop 17.10.1.

Chọn Not now, take me to the download để tải Ubuntu về ngay hoặc Pay with PayPal để ủng hộ

2. Trong khi chờ đợi tải xong, bạn hãy chia phân vùng ổ đĩa để cài Ubuntu bằng cách:
Click chuột phải vào This PC (Computer) => chọn Manage.

Chọn tiếp Disk Managerment => click chuột phải vào phân vùng ổ đĩa nào mà còn trống nhiều dung lượng (ở đây mình chọn ổ đĩa D) => chọn tiếp Shrink Volume

Nhập vào dung lượng phân vùng bạn muốn để cài đặt Ubuntu, khuyến khích là trên 30GB cho thoải mái nhé. Ở đây mình chia 50GB luôn (50*1024MB = 51200MB), nếu ổ đĩa dung lượng cao bạn có thể chia nhiều hơn => chọn OK và đợi một chút...

Đây là phân vùng vừa được tạo ra:

3. Tiếp theo bạn hãy tạo một USB Bootable Ubuntu, bạn có thể dùng Rufus hoặc Universal USB Installer. Mình sẽ dùng Rufus, phiên bản hiện tại 2.18, các phiên bản khác có thể tương tự nhé.
Tải về Rufus tại trang chủ và mở lên thực hiện theo thứ tự như trong hình:

Trong đó:

1. Chọn USB bạn cần tạo Bootable để cài Ubuntu.
2. Chọn GPT partition scheme for UEFI vì bạn đang cài song song với Windows UEFI/GPT
3. Phần này có thể để mặc định
4. Chọn đến đến file ISO của hệ điều hành mà bạn đã tải ở bước 1

Chọn Start đề bắt đầu tạo USB Boot. Nếu có thông báo bạn cứ chọn OK hết nhé.

Như hình dưới là bạn đã tạo xong USB Boot Ubuntu

4. Tiếp theo hãy mở Control Panel => Power Options=> Choose what the power buttons do và thực hiện như hình để vô hiệu fast stratup trên Windows 10 (nếu đã bật)

Sau đó bạn cần vô hiệu hóa Secure Boot trong BIOS/UEFI theo bước 3 của bài viết này
5. Khi các bước trên đã xong, giờ bạn hãy cắm USB vào máy tính và tắt máy. Sau đó xem phím tắt chọn Boot của hãng máy tính và khởi động chọn boot từ USB mà bạn đã tạo bộ cài Ubuntu ở bước 3.
Nếu xuất hiện 2 USB giống nhau, 1 cái có chữ UEFI (hoặc EFI) ở trước tên thì chọn USB đó nhé.

6. Sau đó chọn tiếp Install Ubuntu để bắt đầu cài đặt.

7. Chọn ngôn ngữ sử dụng, Ubuntu có hỗ trợ tiếng Việt nên bạn có thể dùng tiếng Việt nhé. Ở đây mình chọn tiếng Anh => click Continue

8. Kết nối đến Wifi của bạn, có thể không kết nối và chọn Continue.

9. Đến đây bạn có thể bỏ tích tất cả để cài đặt Ubuntu nhanh hơn, hoặc tích vào Insttal third-party để cài các phần mềm tiện ích phục vụ cho nghe nhạc mp3, video, đa phương tiện,...và chọn Continue để tiếp tục.

10. Bước này khá quan trọng, bạn sẽ có một số tùy chọn sau:

• Install Ubuntu alongside Windows Boot Manager: để cài đặt song song với Windows những sẽ ảnh hưởng.
• Erase disk and install Ubuntu: tùy chọn này sẽ xóa tất cả dữ liệu ổ đĩa và xóa Windows luôn, chỉ cài Ubuntu.
• Something else: mình sẽ chọn tùy chọn này để cài đặt Ubuntu song song Windows 10 để tạo các phân vùng riêng không ảnh hưởng Windows.

=> chọn Continue.
11. Các thao tác trong phần này sẽ quan trọng nên bạn cần xem kỹ nhé. Mình sẽ tạo lần lượt 3 phân vùng cho Ubuntu là: root, swap và home. Bạn hãy tìm phân vùng mà bạn đã chia ở bước 2, tên của nó là Free space, dung lượng gần bằng lúc chia nhé. Vì theo mình nghĩ thì do cách tính đơn vị của Windows và Ubuntu khác nhau nên dung lượng ở đây hơi khác một chút.

Bạn chọn phân vùng Free space và click vào dấu "+" 
Một hộp thoại hiện ra, bạn điền vào dung lượng cho phân vùng root, thông thường khoảng từ 15GB - 20GB hoặc hơn, mình cho hẳn 20GB. Và thiết lập các tùy chỉnh như hình => chọn OK để tạo.

Tiếp theo là phân vùng swap, bạn cũng chọn Free space và chọn dấu "+". Nếu RAM máy tính ít bạn có thể tạo để trường hợp RAM không đủ Ubuntu sẽ dùng phân vùng này để dự phòng. Thông thường phân vùng này sẽ bằng x2 RAM của bạn. Mình có 4GB RAM nên phân vùng này là 4*1024 = 8192MB. Thiết lập các tùy chỉnh như hình và chọn OK để tạo.

Sau cùng là phân vùng home dùng để lưu trữ dữ liệu cá nhân, hình, nhạc, video của ban. 
Cũng tương tự phân vùng root. Dung lượng phân vùng home là toàn bộ phần còn lại của Free space. Type for the new partition bạn cũng chọn Primary; Location for the new partition: chọn Beginning of this space; Use as: cũng chọn Ext4 jouraling file system. Chỉ có mục Mount point bạn hãy chọn /home. => click OK để tạo.
Tiếp theo, ở phần Device for boot loader installation bạn hãy chọn Windows Boot Manager nhé.

Chọn Install now để bắt đầu quá trình cài đặt Ubuntu nào.
Một thông báo xác nhận bạn hãy chọn Continue để tiếp tục.
12. Đến đây thì mọi thứ dễ dàng rồi. Hãy chọn múi giờ Việt Nam và Continue.

13. Chọn bàn phím và tiếp tục.

14. Tạo tài khoản và mật khẩu để đăng nhập vào Ubuntu.

15. Bạn chỉ việc chờ đợi quá trình cài đặt Ubuntu song song với Windows 10 hoàn tất và khởi đông lại máy tính và chọn Ubuntu là thành công.

Nếu máy tính khởi động lại không có màn hinh Grub chọn Ubuntu mà vào thẳng Windows bạn có thể vào chỉnh BIOS/UEFI. Tại phần thứ tự boot bạn hãy đưa Ubuntu lên đầu tiên. Giao diện BIOS/UEFI của các hãng có thể khác nhau, nói chung bạn hãy tìm các phần liên quan đến Boot. Ví dụ như giao diện của mình

Và đây là giao diện chính của Ubuntu sau khi cài đặt thành công

Lời kết:
Như vậy bạn đã cài đặt thành công Ubuntu Desktop song song với Windows 10 chuẩn UEFI/GPT. Nếu có lỗi trong quá trình cài đặt hãy để lại bình luận bên dưới, mình sẽ hỗ trợ tận tính nếu trong khả năng của mỉnh. Còn bậy giờ hãy thưởng thức Ubuntu đi nào.
Chúc bạn thành công.
Gợi ý: Fix lỗi sai giờ khi cài đặt song song Linux (Ubuntu) với Windows 10.